เคล็ดลับปรับร้านและเมนูอาหารเพื่อรองรับตลาดผู้สูงอายุ

รู้หรือไม่ ! อีกไม่กี่ปีข้างหน้าประเทศไทยกำลังจะก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุแล้ว

ใช่แล้วครับคุณอ่านไม่ผิดหรอกที่ว่าในอนาคตอันใกล้นี้ประเทศไทยกำลังเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ แต่จริง ๆ แล้วในขณะนี้เราก็เข้าสู่สังคมผู้สูงอายุแล้วด้วยซ้ำ ด้วยประชากรวัยเกิน 60 ปีที่เพิ่มขึ้นในทุกปี ในขณะที่ประชากรวัยแรงงานของเรากำลังค่อย ๆ ลดลงและยิ่งปัจจุบันประเทศเรามีอัตราการเกิดที่ต่ำ ทำให้ประชากรวัยรุ่นที่กำลังจะเปลี่ยนไปเป็นวัยแรงงานมีสัดส่วนน้อยกว่าประชากรวัยแรงงานที่กำลังจะเกษียณในไม่ช้า จึงเป็นที่มาของคำว่าสังคมของผู้สูงอายุนั่นเอง และในอนาคตที่กำลังจะมาถึงนี้ประเทศของเราจะเข้าสู่ภาวะสังคมผู้สูงอายุเต็มตัว  (คือประชากรผู้สูงอายุมีอัตราส่วนถึงร้อยละ 20 หรือมากกว่าเมื่อเทียบกับประชากรในช่วงอายุอื่น) เหมือนที่เกิดขึ้นมาแล้วในหลายประเทศอาทิเช่น ญี่ปุ่น

ร้านอาหารเพื่อผู้สูงอายุ จับเทรนด์กลุ่มผู้สูงอายุที่กำลังมาแรง

หากจะต้องเลือกว่าระหว่างการดูแลสุขภาพตนเองให้แข็งแรง กับการวิ่งเข้าออกโรงพยาบาลเป็นว่าเล่นเพื่อรักษาอาการป่วย ถ้าเป็นคุณคุณก็คงเลือกวิธีการแรกอย่างแน่นอน นั่นก็เพราะนอกจากเงินค่าหยูกยา ค่าหมอที่แสนจะแพงและไม่ได้จบเพียงครั้ง 2 ครั้งแล้ว ความทรุดโทรมของสุขภาพคือสิ่งที่จะพรากช่วงเวลาแห่งความสุขหลังเกษียณที่วาดฝันให้พังทลายไป ดังนั้นจึงเกิดเป็นธุรกิจการดูแลสุขภาพเพื่อผู้สูงอายุก่อนจะต้องล้มหมอนนอนเสื่อขึ้นมากมายไม่เว้นแม้กระทั่ง “ร้านอาหาร”  เพราะนอกจากอาหารจะเป็นปัจจัย 4 ที่สำคัญแล้ว อาหารที่เรากินเข้าไปยังสามารถพยากรณ์สุขภาพของผู้กินได้อีกด้วยดั่งคำที่ว่า “You are What you Eat” นั่นเอง และผู้สูงอายุที่พอจะมีกำลังทรัพย์ก็พร้อมจะจ่ายเงินเพื่ออาหารที่ดีต่อสุขภาพของตนเองมากกว่าที่จะต้องจ่ายเงินจำนวนมากให้โรงพยาบาลอีกด้วย

จะเปิดร้านอาหารเพื่อผู้สูงอายุ ทำยังไงให้มัดใจกลุ่มเป้าหมาย

1. ความรู้เรื่องอาหารสำหรับผู้สูงอายุคือสิ่งแรกที่ต้องคำนึง

จะเปิดร้านอาหารเพื่อจับกลุ่มผู้สูงอายุถ้าคุณไม่โฟกัสเรื่องนี้ คุณกำลังลงอ่าวแล้วครับ เพราะอาหารที่เหมาะสมสำหรับผู้สูงอายุมีสิ่งที่แตกต่างจากคนในวัยอื่น เนื่องจากสุขภาพทางร่างกาย และสารอาหารต่างๆ ที่จำเป็นต่อคนวัยนี้

• ต้องเป็นอาหารพลังงานต่ำ แต่คุณค่าทางโภชนาการสูง

เนื่องจากระบบเผาผลาญในวัยสูงอายุไม่ดีเหมือนเก่า อาหารที่ให้พลังงานสูงอย่าง อาหารทอด ของหวานจัด จึงเป็นของแสลงของผู้สูงอายุเพราะเมื่อเผาผลาญไม่หมดมันก็จะก็จะกลายเป็นไขมันส่วนเกิน ลองเน้นไปที่ธัญพืช ผัก ผลไม้ที่ให้พลังงานไม่มากนัก แถมยังมีแร่ธาตุและวิตามินสูง

•  อาหารอ่อนและเคี้ยวง่าย

สำหรับผู้สูงอายุ ทั้งฟันที่ใช้บดเคี้ยวอาหาร มีความบางลง แคลเซียมลดลง และระบบย่อยอาหารจะทำงานได้ น้อย น้ำย่อยก็ลดความเป็นกรดลง ควรเลี่ยงเนื้อสัตว์ที่เคี้ยวยาก และอาหารที่มีความเหนียว  

• หลีกเลี่ยงลดโซเดียม

เนื่องจากโซเดียมที่มากเกินไปสำหรับผู้สูงอายุ จะส่งผลให้ตัวบวน รวมถึงเพิ่มความดันโลหิตให้สูงขึ้น นอกจากนี้ผู้สูงอายุยังศูนย์เสียน้ำได้ง่ายมาก ทำให้ยิ่งเป็นอันตราย อาหารที่ดีคือปริมาณโซเดียวไม่มาก และมีน้ำเยอะ

• ความสะอาดคือเรื่องสำคัญ

ประสิทธิภาพการทำงานของระบบต่างๆ ในร่างกายผู้สูงอายุลดลง รวมถึงระบบภูมิคุ้มกัน สิ่งปนเปื้อนเพียงน้อยนิดคือฝันร้ายที่อาจถึงชีวิตของผู้สูงอายุได้เลย ความสะอาดจึงเป็นสิ่งสำคัญไม่แพ้กันหากคิดจะเปิดร้านเพื่อจับเทรนด์ผู้สูงอายุ

นอกจากเรื่องสารอาหารที่เหมาะหรือไม่เหมาะกับผู้สูงอายุแล้ว อย่าลืมว่าผู้สูงอายุมีภาวะเบื่ออาหารร่วมด้วยซึ่งอาจเกิดจากหลากหลายปัจจัย ดังนั้นควรต้องใส่ใจ เพิ่มรสชาติให้อาหาร และบรรยากาศในร้านให้เหมาสมเพื่อให้ตอบโจทย์กลุ่มเป้าหมาย

2. สำหรับลูกค้ากลุ่มผู้สูงอายุ ความปลอดของสถานที่เป็นสิ่งสำคัญ

แม้ว่าองค์ประกอบในการแต่งร้านจะดึงดูดให้ร้านดูน่าสนใจ แต่สิ่งที่ควรคำนึงถึงมากกว่าคือฟังก์ชั่นการใช้งานและความปลอดภัยเป็นสำคัญ

• ประตูทางเข้าต้องไม่หนักเกินไปและควรเป็นประตูเลื่อน

ประตูที่หนักเกินไปจะทำให้ผู้สูงอายุเปิดยาก และหากเป็นประตูแบบผลักด้วย ก็อาจเสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุที่คาดไม่ถึง ประตูจึงควรมีน้ำหนักที่พอดี และใช้การเลื่อนเปิดจึงเหมาะสมที่สุด

• พื้นต้องไม่ลื่นและเรียบเสมอกันทั้งร้านรวมถึงในห้องน้ำ

เพราะการทรงตัวของผู้สูงอายุไม่ดีมากนัก มีโอกาสที่จะหกล้มได้ง่าย พื้นในร้านต้องเป็นวัสดุที่ป้องกันการลื่น และไม่ควรมีระดับที่ต่างกันควรเรียบเสมอกันทั้งร้านเพื่อป้องกันการสะดุดหกล้ม

• แสงไฟต้องสว่างพอเหมาะไม่มืดและอึมครึม

ผู้สูงอายุมักมาพร้อมปัญหาสายตา แสงไฟในร้านต้องสว่างพอเหมาะเพื่อไม่ให้เกิดอันตราย แต่ต้องไม่จ้าและฉูดฉาดเกินไป

• อุปกรณ์ในร้านต้องเหมาะสมและไม่ก่อให้เกิดอันตราย

อุปกรณ์ในร้านไม่ว่าจะเป็นภาชนะใส่อาหารควรเลือกชนิดที่ไม่แตกง่ายเมื่อตกหล่น ช้อนส้อม ไม่หนักเกินไป รวมถึงโต๊ะเก้าอี้ต้องเลือกชนิดที่มั่นคง

• ทางเดินต้องเหมาะสมไม่คับแคบเกินไป

ทางเดินในร้านเป็นจะต้องไม่แคบเกินไป มีระยะที่เหมาะสมอย่างน้อยต้องให้รถเข็นผ่านได้จึงจะดีที่สุด

3. สิ่งอำนวยความสะดวก เพิ่มความประทับใจให้กลุ่มผู้สูงอายุ

บางสิ่งที่เราทำได้แต่อาจจะกลายเป็นเรื่องยากสำหรับผู้สูงอายุ สิ่งอำนวยความสะดวกในร้านอาหารสำหรับผู้สูงอายุจึงเป็นสิ่งที่จะช่วยให้ลูกค้าประทับใจในร้าน และอาจกลายเป็นลูกค้าประจำ

• ควรมีทางราดเอียงสำหรับรถเข็น เพื่อให้ผู้สูงอายุที่ต้องนั่งรถเข็นสามารถเข้ามาภายในร้านได้
• มีราวจับในห้องน้ำ ทางเดิน และบันได เพื่อให้ยึดจับได้เวลาเดินและป้องกันไม่ให้เกิดอันตราย
• เมนูอาหารต้องตัวใหญ่อ่านง่ายและควรมีรูปภาพประกอบ
• มีรถเข็นสัก 2-3 คันเพื่อให้บริการในกรณีที่ผู้สูงอายุเคลื่อนไหวลำบากหรือไม่ได้นำรถเข็นมาเอง

แต่สิ่งอำนวยความสะดวกที่ดีที่สุดก็คือ “คน” ที่มีใจพร้อมให้บริการ เพราะนี่ก็คือเสน่ห์ของร้านและความประทับใจต่อลูกค้า แม้จะมีสิ่งอำนวยความสะดวกเพียงใดก็อย่าละเลยในเรื่องของคนครับ

4. สร้างคอมมูนิตี้ในร้าน สื่อกลางคลายเหงาให้แก่ผู้สูงอายุ

ผู้สูงอายุคือวัยที่มีเวลาว่างมากกว่าวัยอื่น เมื่อเวลาเยอะเกินไปหลาย ๆ คนจึงเกิดความรู้สึกเหงา การรวมกลุ่มกันและมีกิจกรรมร่วมกันจะช่วยให้ผู้สูงอายุคลายความเหงาลงได้ ถ้าคุณอยากเปิดร้านอาหารสำหรับผู้สูงอายุและร้านของคุณมีพื้นที่พอสมควร ลองจัดโซนพื้นที่เพื่อเป็นแหล่งพบปะของผู้สูงอายุพร้อมมีกิจกรรมที่น่าสนใจรวมอยู่ด้วย โดยอาจทำในรูปแบบของคาเฟ่ที่แยกออกจากตัวร้านอาหารก็ได้  การมีคอมมูนิตี้สำหรับผู้สูงอายุจะยิ่งเพิ่มความน่าสนใจให้ร้านของคุณครับ

5. บริการเสริมอื่น ๆ: ตัวเรียกแขกให้กลุ่มผู้สูงอายุติดหนึบ

คงจะดีไม่น้อยหากร้านของคุณมีบริการเสริมเล็กๆ น้อยๆ เพื่อเอาใจผู้สูงอายุ เพราะสิ่งนี้อาจทำให้ร้านคุณเปรี้ยงกว่าที่คาดไว้ บริการอื่น ๆ ที่น่าสนใจตัวอย่างเช่น

• บริการเดลิเวอรี่

ในกรณีที่ลูกค้าไม่สะดวกมายังร้าน บริการเดลิเวอรี่นอกจากจะอำนวยความสะดวกให้ลูกค้ายังช่วยเพิ่มยอดขายให้ร้านได้อีกด้วย ไม่ว่าจะจัดส่งเองหรือใช้บริการเอกชนก็มีให้เลือกอยู่หลายเจ้า

• มุมสุขภาพ

มีหนังสือหรือแผ่นพับเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพ เป็นอีกสิ่งหนึ่งที่จะทำให้ลูกค้าสนใจร้านของคุณ และยังแสดงถึงความจริงใจ ใส่ใจที่คุณมีต่อลูกค้ากลุ่มผู้สูงอายุอีกด้วย

• มุมเช่ายืม แผ่นเพลงแผ่นหนัง และสื่อบันเทิงย้อนวัย

ไม่ว่าอายุจะผ่านร่วงไปนานแค่ไหน ผู้สูงอายุส่วนใหญ่ย่อมมีความรู้สึกดีๆ ที่ติดตรึงอยู่กับวัยหนุ่มสาว การได้หวนรำลึกถึงความหลังผ่านบทเพลงหรือหนังและสื่อบันเทิง ก็เป็นอีกไอเดียที่เจ้าของร้านสามารถนำมาเป็นบริการเสริมในร้านได้

ในเทรนด์ของสังคมผู้สูงอายุนั้น ธุรกิจใดที่มองเห็นโอกาสและปรับตัวไวคือผู้ชนะ การทำร้านอาหารเพื่อผู้สูงอายุ นอกจากจะเป็นการปรับตัวเพื่อจับเทรนด์ที่กำลังมา อีกสิ่งสำคัญที่จะตัดสินว่าคุณมีโอกาสประสบความสำเร็จหรือไม่นอกเหนือไปจากเรื่องรสชาติอาหาร ก็คือความใส่ใจ ความจริงใจต่อลูกค้าของคุณ อย่าลืมว่ากลุ่มเป้าหมายของคุณ คือผู้สูงอายุ ถ้าคุณบริการเขาประดุจดูแลญาติผู้ใหญ่ของคุณเอง สิ่งเล็ก ๆ นี้แหละที่จะทำให้ร้านของคุณประสบความสำเร็จอย่างเกินคาด